Sposób na rzeczy pozostawione przez najemcę?
Osoby wynajmujące mieszkania nie raz spotkały się z problemem rzeczy pozostawionych w wynajmowanych lokalach przez byłych najemców. W przypadku braku uzgodnień poczynionych przez strony w tym zakresie, a także niejednoznaczności okoliczności danej sprawy, statut tegoż mienia jest co najmniej dyskusyjny.
Kluczowe znaczenie w tym zakresie ma wola osoby pozostawiającej te rzeczy w opuszczanym lokalu. W zasadzie możliwe są tutaj dwa warianty. Pierwszy z nich to porzucenie rzeczy z zamiarem wyzbycia się ich, drugiemu zaś nie towarzyszy zamiar utraty ich własności. Powyższe rozróżnienie swoją genezę ma w treści art. 180 kodeksu cywilnego, który stanowi, że właściciel może wyzbyć się własności rzeczy ruchomej przez to, że w tym zamiarze rzecz porzuci. Jeżeli zatem brak jest takiego zamiaru, rzeczy pozostawionych nie można traktować, jak porzuconych i stanowią one nadal własność byłego najemcy.
Sytuacja taka, tj. brak możliwości uznania, że wyposażenie lokalu zostawiono w nim celowo z zamiarem wyzbycia się jego własności, nie jest jednakże sytuacją bez wyjścia. Właściciel nieruchomości ma bowiem kilka narzędzi, które może wykorzystać w celu definitywnego rozwiązania sprawy mienia nieuprzątniętego z należącego do niego lokalu przez byłego najemcę.
Pierwsza z możliwości odnosi się do treści samej umowy najmu. Można w niej bowiem wprost zawrzeć klauzulę, w myśl której ruchomości pozostawione przez najemcę w lokalu, pomimo wygaśnięcia umowy najmu, traktowane będą jako porzucone w rozumieniu art. 180 kodeksu cywilnego. Klauzule tego typu coraz częściej spotyka się w umowach najmu. Doznają one przy tym różnych modyfikacji, przykładowo:
wskazuje się, że za porzucone zostaną uznane tylko te przedmioty, których były najemca nie usunie w określonym terminie po wygaśnięciu umowy najmu, najczęściej termin ten nie przekracza tygodnia,
zastrzega się, iż skutek porzucenia wystąpi tylko gdy dotychczasowy najemca nie usunie ruchomości z lokalu na wezwanie właściciela wystosowane po wygaśnięciu umowy najmu,
dla zwiększenia czytelności takiej klauzuli, pod jej treścią wpisuje się odrębną i wyraźną zgodę najemcy na powstanie omawianego skutku, która to jest podpisywana przez najemcę niezależnie od podpisania umowy najmu.
W przypadku natomiast, gdy umowa najmu nie zawiera jakiejkolwiek klauzuli odnoszącej się do sposobu traktowania mienia pozostawionego przez najemcę, wynajmujący powinien zwrócić się do byłego najemcy ze stosownym wezwaniem. W jego treści należy wezwań dotychczasowego najemcę do usunięcia należącego do niego mienia, z zastrzeżeniem terminu uczynienia zadość temu zobowiązaniu, a także wskazując, że uchybienie wezwaniu poczytane zostanie za porzucenie rzeczy ruchomym z zamiarem wyzbycia się ich własności.
Porzucenie rzeczy wywołuje ten skutek, że wygasa prawo ich własności przysługujące uprzedniemu właścicielowi. Rzeczy te nie stają się jednakże, z mocy prawa, własnością właściciela nieruchomości. Uzyskują one status rzeczy niczyich. Wynajmujący, bądź każda inna osoba może nabyć ich własność obejmując je w posiadanie samoistne. Posiadanie samoistne to stan, w którym posiadacz uważa się za właściciela i eksponuje to na zewnątrz, np. rozporządza rzeczami. W przypadku przejścia własności rzeczy ruchomych na właściciela wynajmowanej nieruchomości, może on postąpić z nimi zgodnie ze swoją wolą.
Co ważne, z uwagi na fakt, że wynajmujący uzyskuje własność rzeczy niczyich (porzuconych uprzednio z zamiarem wyzbycia się przez najemcę), nie jest on zobowiązany do jakiegokolwiek rozliczenia się z ich poprzednim właścicielem. Nie powstaje bowiem jakakolwiek relacja gospodarcza pomiędzy dotychczasowym i nowym właścicielem.
Autor: Piotr Zwoliński Dyrektor Zarządzający Pepper House
