Koniec użytkowania wieczystego
Już niebawem, bo 01 stycznia 2019 roku ma wejść w życie ustawa likwidująca użytkowanie wieczyste. Dotyczy ona jednakże wyłącznie gruntów pod budynkami przeznaczonymi na cele mieszkaniowe. Jeżeli zatem nieruchomości Skarbu Państwa albo samorządu są wykorzystywane na inne cele, to dla ich użytkowników wieczystych nic się nie zmieni.
Co ciekawe, mechanizm ustawowy nie przewiduje konieczności podejmowania dodatkowych kroków prawnych przez użytkowników wieczystych. Staną się oni właścicielami ww. gruntów z mocy prawa. Niemniej, dokonanie zmiany wpisu w księdze wieczystej wiązać się już będzie z pewnymi obowiązkami oraz kosztami. Nowy właściciel w pierwszej kolejności będzie musiał uzyskać zaświadczenie potwierdzające przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności gruntu. Wydawane one będą przez starostę bądź wójta, burmistrza czy też prezydent miasta, zarząd powiatu albo zarząd województwa– w zależności od tego kto był właścicielem użytkowanego gruntu. Zaświadczenie wydawane będzie z urzędu w terminie 12 miesięcy od dnia przekształcenia.
Jeżeli komuś będzie zależało na szybszym jego wydaniu, będzie musiał wystąpić ze stosownym wnioskiem oraz uiścić opłatę skarbową w wysokości 50 zł. W takim przypadku organ na wydanie zaświadczenia będzie miał 4 miesiące. Ponadto, konieczne stanie się poniesienie opłaty sądowej od zmiany wpisu w księdze wieczystej – ta ma wynosić 75 zł.
Samo przekształcenie, chociaż odbywające się z mocy prawa, nie będzie nieodpłatne. Nowi właściciele będą musieli zapłacić za grunt. Możliwe będzie to na dwa sposoby. Jednorazowo uiszczając tzw. opłatę łączną, bądź opłacając opłaty roczne przez okres dwudziestu lat. Co ważne, w każdym czasie właściciel będzie mógł spłacić pozostałą część opłaty na raz. Do szybszej spłaty, w tym poprzez opłatę łączną, mają zachęcać dwa mechanizmy przewidziane w ustawie.
Pierwszych z nich są bonifikaty. Bonifikaty będą wprowadzane zarządzeniem wojewody albo uchwałą właściwej rady lub sejmiku. W odniesieniu zaś do gruntu stanowiącego przed dniem przekształcenia własność Skarbu Państwa, osobom fizycznym będącym właścicielami budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub lokali mieszkalnych lub spółdzielniom mieszkaniowym przysługiwać będzie bonifikata z mocy prawa, w wysokości:
60% w przypadku, gdy opłata łączna zostanie wniesiona w roku, w którym nastąpiło przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntu,
50% w przypadku, gdy opłata łączna zostanie wniesiona w drugim roku po przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntu,
40% w przypadku, gdy opłata łączna zostanie wniesiona w trzecim roku po przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntu,
30% w przypadku, gdy opłata łączna zostanie wniesiona w czwartym roku po przekształceniu prawa użytkowania wieczystego,
20% w przypadku, gdy opłata łączna zostanie wniesiona w piątym roku po przekształceniu prawa użytkowania wieczystego,
10% w przypadku, gdy opłata łączna zostanie wniesiona w szóstym roku po przekształceniu prawa użytkowania wieczystego.
Drugi mechanizm natomiast, to okresowa waloryzacja opłat rocznej. Wzrost obciążeń nowych właścicieli nieruchomości, przy jednoczesnym stosowaniu bonifikat od wcześniejszej spłaty, na zachęcać ich do możliwe szybkiego wykupu. Sposobem na uniknięcie waloryzacji będzie bowiem jednorazowa spłata pozostałych opłat.
Na marginesie należy dodać, że obowiązek uiszczania ww. opłat nie jest warunkiem przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Skutek ten nastąpić ma bowiem z mocy prawa w dniu 01 stycznia 2019 roku.
Autor: Piotr Zwoliński Dyrektor Zarządzający Pepper House
